Probiotyki w odchowie prosiąt – czy warto stosować?
Prosięta są narażone na długotrwały stres, a to z kolei przyczynia się do powstania problemów zdrowotnych. Czy zapobieganie chorobom prosiąt z użyciem probiotyków jest skuteczne? Sprawdź.
Jedną z najważniejszych grup świń, a jednocześnie najtrudniejszą w prowadzeniu i opiece, są prosięta. Odchów prosiąt o wysokim statusie zdrowotnym jest wynikiem zależności pomiędzy stanem ich zdrowia, jakością środowiska a poziomem zarządzania.
Prosięta są narażone na długotrwały stres (szczególnie w momencie odsadzenia), co podnosi poziom kortyzolu. W konsekwencji wywołuje to zaburzenia w wydzielaniu śliny, soku żołądkowego i enzymów trawiennych, które wpływają niekorzystnie na perystaltykę jelit (zapalenia błon śluzowych, owrzodzenie żołądka i jelit). Zaburzenia trawienia i wchłaniania skutkują spowolnieniem tempa wzrostu lub utratą masy ciała.
Reklama. Mieszanka uzupełniająca LAVIPAN® znacznie poprawia zdrowotność układu pokarmowego i wyniki produkcyjne zwierząt.
Bakterie chorobotwórcze, najczęściej spotykane u prosiąt Escherichia coli, Clostridium perfringens, Salmonella choleraesuis i Salmonella typhimurium, wytwarzają enterotoksyny, prowadzące do nieżytów, uszkodzenia, a nawet całkowitego upośledzenia kosmków jelitowych. W wyniku zakażenia bakteryjnego dochodzi do wzrostu przepuszczalności płynów do światła jelita prowadzącego do biegunek. Dodatkowo wzrost pH utrudnia namnażanie się pożytecznych bakterii kwasu mlekowego doprowadzając do pogłębienia stanu chorobowego.
Zapobieganie chorobom prosiąt
Drobnoustroje uszkadzając kosmki jelitowe, przyspieszają podziały komórek nabłonka jelita cienkiego, co prowadzi do jego złuszczania się. Komórki nie mogą osiągnąć pełnej dojrzałości, więc nie spełniają swoich podstawowych funkcji i nie uczestniczą w procesach trawiennych. W związku z powyższym prosięta nie trawią węglowodanów, które trafiają do jelita grubego. Mikroflora układu pokarmowego nie jest bowiem w pełni rozwinięta, niezdolna do trawienia bakteryjnego. Dodatki paszowe wspomagają prawidłowy rozwój prosiąt. Zalicza się do nich dodatki:
- stymulujące zwiększenie pobrania paszy przez zwierzęta;
- poprawiające stopień strawności pasz;
- podnoszące odporność i zapobiegające biegunkom;
- oraz wspierające rozwój przewodu pokarmowego prosiąt.
Niektóre martwe mikroorganizmy, a także materiał DNA wyizolowany z niektórych bakterii może mieć pozytywne oddziaływanie na zwierzęta. Głównymi mikroorganizmami o działaniu probiotycznym są bakterie z rodzajów Lactobacillus, Bifidobacterium, Gram-dodatnie ziarniaki z rodzaju Streptococcus, Enterococcus, Pediococcus, Lactococcus, Leuconostoc, Propionibacterium freundenreichii, gram-dodatnie laseczki z rodzaju Bacillus, drożdże z rodzaju Sacharomyces, Kluyveromyces, a także grzyby z rodzaju Aspergillus.
Zapobieganie chorobom prosiąt polega również na ograniczaniu stresu zwierząt
Jakie cechy muszą mieć bakterie probiotyczne?
Szczepy wchodzące w skład preparatów probiotycznych powinny mieć udokumentowaną skuteczność kliniczną oraz nie wykazywać cech antybiotykoodporności. Mikroorganizmy wykorzystywane do produkcji tych preparatów powinny być izolowane od określonego gatunku zwierząt, u którego w przyszłości będą stosowane. Dzięki takiemu postępowaniu można uzyskać mikroorganizmy dostosowane do warunków panujących w przewodzie pokarmowym danego zwierzęcia. Probiotyczne dodatki paszowe powinny wykazywać dużą odporność na działanie czynników zewnętrznych podczas obróbki i przechowywania (temperatura otoczenia, ciśnienie, woda oraz metale ciężkie). Ponadto bakterie probiotyczne powinny charakteryzować się:
- ustaloną przynależnością taksonomiczną;
- przyleganiem do nabłonka jelitowego (w celu szybkiego namnażania i zasiedlania przewodu, a także zmniejszania możliwości adhezyjnych bakteriom patogennym);
- zmniejszaniem dostępności składników pokarmowych organizmom chorobotwórczym;
- obniżaniem pH środowiska jelitowego;
- wysoką aktywnością enzymatyczną;
- syntetyzowaniem niektórych witamin (z grupy B, PP, K).
Bakterie probiotyczne stymulują: mechanizmy odpornościowe, produkcję śluzu oraz wykazują działanie bakteriostatyczne i bakteriobójcze. Natomiast nie mogą wytwarzać substancji szkodliwych dla zwierząt oraz wykazywać skutków ubocznych.
Śmiertelność w grupie bez dodatku probiotyku wynosiła 13%, natomiast z dodatkiem 0%
Zapobieganie chorobom prosiąt dzięki probiotykom – co mówią badania?
W badaniach przeprowadzonych na prosiętach z wykorzystaniem pasty probiotycznej Lactiferm AD3EFe++, zawierającej szczep Enterococcus faecium, prowadzonych od 3. do 48. dnia życia, udowodniono pozytywny wpływ probiotyku na zdrowie i skład mikroflory jelitowej u tych zwierząt. Śmiertelność w grupie bez dodatku wynosiła 13%, natomiast z dodatkiem 0%.
W doświadczeniu, określającym efekt podania probiotyku ze szczepem bakteryjnym Enterococcus faecium u prosiąt, nie wykazano wyraźnej poprawy stymulacji układu odpornościowego. Natomiast wykazano wpływ na rozwój korzystnej mikroflory układu pokarmowego tej grupy. Stosowanie probiotyku dla prosiąt zawierającego bakterie z rodzaju Bifidobacterium, Lactobacillus, Streptococcus oraz drożdże Saccharmyces cerevisiae przyczyniły się do czterokrotnie wyższej przeżywalności, niższej częstości i ostrości występowania biegunek. Prosięta te również osiągnęły większe wyrównanie masy ciała w obrębie miotu oraz wyższe przyrosty dobowe.
Reklama. LAVIPAN® to wyjątkowa kompozycja bakterii kwasu mlekowego, drożdży i substancji ziołowych.
Dawki bakterii probiotycznych w żywieniu prosiąt
W badaniach przeprowadzonych na prosiętach 35-dniowych z wykorzystaniem innego probiotyku (zawierającego szczepy Lactobacillus plantarum, Lactobacillus fermentum i Enterococcus faecium), prosięta z grupy z dodatkiem (otrzymujące 1000 mg probiotyku/kg paszy) uzyskiwały wyższe wyniki produkcyjne od prosiąt bez dodatku, natomiast wraz ze wzrostem dawki probiotyku w kolejnych grupach z dodatkiem, wyniki się pogarszały. W grupie z dodatkiem (2000 mg probiotyku/kg paszy) wyniki produkcyjne były gorsze od wyników osiąganych w grupie bez probiotyku. Wyniki tych badań świadczą o tym, iż każdy probiotyk ma swoją optymalną dawkę, która pozwala uzyskać najlepszy efekt.
Zapobieganie chorobom prosiąt jest kluczowe. Są one bowiem jedną z najważniejszych grup świń
Zasady podawania probiotyków w odchowie prosiąt
Podawanie probiotyku musimy dostosować do długości okresu odchowu w produkcji. Wybór konkretnych dni odchowu prosiąt, w których jest podany dodatek, powinien wynikać z jak najlepszego przygotowania prosiąt do odsadzenia. Dawka probiotyku w pierwszym dniu życia powinna mieć na celu jak najszybsze zasiedlenie układu pokarmowego nowo narodzonych prosiąt dobroczynnymi bakteriami. Ma to spore znaczenie dla młodych zwierząt. Bakterie probiotyczne mają bowiem zdolność modulowania ekspresji genów w komórkach nabłonka, wpływając na utworzenie korzystnego dla siebie środowiska. Natomiast kolejna dawka powinna wiązać się z terminem rozpoczęcia dokarmiania prosiąt paszą stałą, w 15. z nagłym wzrostem pobrania paszy u prosiąt, natomiast w 21. z zamiarem jak najlepszego przygotowania prosiąt do odsadzenia.
Probiotyki w odchowie prosiąt a opłacalność produkcji
Dotychczas nie wykazano jednoznacznie, iż stosowanie probiotyków wywiera pozytywny wpływ na parametry produkcyjne i opłacalność produkcji zwierzęcej. Zasadność stosowania dodatków paszowych zależy od tego, czy uzyskane parametry produkcyjne przyniosą zysk, który pozwoli na pokrycie dodatkowych kosztów jednostkowych związanych z ich zakupem oraz uzyskaniem nadwyżki bezpośredniej. Wiele badań wykazało, że stosowanie probiotyków wpływa na parametry produkcyjne, natomiast na opłacalność największy wpływ będą miały mechanizmy rynkowe.
